double back

- nawrócić kogoś na katolicyzm/protestantyzm to convert sb to Catholicism/Protestantism

- nawrócony grzesznik a reformed sinner

- nawrócić kogoś na ideologię prawicową to convert sb to right-wing ideology

- nawracać kogoś na drogę cnoty to get sb back on the straight and narrow

- nawrócić konie z powrotem do stajni to turn horses back to the stable

- nawrócił samochód he turned the car around

- nawrócił z drogi z powodu złej pogody he turned back because of bad weather

- nawracające infekcje dróg oddechowych recurrent respiratory infections

- choroba nawróciła there has been a recurrence of the disease

- nawróciła zima winter has returned

- nawracać do tych samych tematów to keep coming back to the same themes a. topics

- nawrócić się na katolicyzm to become a Catholic a. convert to Catholicism; to go over to Rome pot.

- drzwi do kuchni/stajni a kitchen/stable door

- dwoje/troje drzwi two/three doors

- drzwi wejściowe/kuchenne a front/kitchen door

- drzwi balkonowe French window(s) GB

- drzwi od szafy/serwantki a cupboard door

- pukać do drzwi to knock at a. on the door

- otworzyć/zamknąć drzwi to open/close a. shut the door

- otworzyć komuś drzwi (wpuścić) to open the door to sb, to answer the door; (przepuścić) to open the door for sb

- mieszkać z kimś drzwi w drzwi to live next door to sb

- zamknąć a. zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem to shut a. slam the door in sb’s face

- zamknąć przed kimś drzwi to shut the door on sb także przen.

- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out, to turn sb out

- za drzwi! get out!

- nie wiedział, co znajduje się za drzwiami he didn’t know what there was behind the door

- drzwi uchyliły/otworzyły/zatrzasnęły się the door opened slightly/opened/slammed shut

- trzasnąć drzwiami to slam the door

- „nie trzaskać drzwiami” ‘don’t slam the door’

- przy drzwiach otwartych [rozprawa] in open court

- przy drzwiach zamkniętych a. za zamkniętymi drzwiami behind closed doors, in camera

- stanąć/pojawić się w drzwiach to stand/appear in the doorway

- stać w drzwiach to stand in the doorway

- przepuścić kogoś w drzwiach to let sb in/out

- minęłam się z nim w drzwiach I was going out just as he was coming in/he was going out as I was coming in

- ta rola otworzyła przed nim drzwi do kariery that role was a springboard to a career a. opened the doors to a career for him

- □ drzwi dwuskrzydłowe a. podwójne double door(s)

- drzwi jednoskrzydłowe single door

- drzwi obrotowe revolving door

- drzwi harmonijkowe folding door

- drzwi rozsuwane sliding door

- drzwi wahadłowe swing door, swinging door US

■ chodzić od drzwi do drzwi to go from door to door

- cisnąć się a. włazić drzwiami i oknami pot. to flock

- dostać się a. wejść kuchennymi drzwiami to get in by the back door

- dostać się a. wejść tylnymi drzwiami to sneak in by a. through the back door

- drzwi się nie zamykają it’s all go GB

- pokazać a. wskazać komuś drzwi to show sb the door

- nie kładź palca między drzwi don’t stick your neck out

- te drzwi stoją przed tobą/nimi otworem you/they are always welcome

* * *

* * *

Gen. -i door; drzwi wejściowe front door, main door; drzwi kuchenne back door, kitchen door; drzwi na taras terrace door, French windows; drzwi otwarte na oścież wide-open door; pukać do drzwi knock at the door; dobijać się do drzwi bang at the door, pound on the door; zamknąć drzwi close the door; podsłuchiwać pod drzwiami eavesdrop at a door; stanąć w drzwiach stand in the doorway l. on the threshold; wyrzucić kogoś za drzwi throw sb out; wskazać l. pokazać komuś drzwi show sb the door; dom, w którym drzwi się nie zamykają open house; zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem dosł. slam the door in sb's face; przen. turn sb from one's door; drzwi stoją przed kimś otworem door is open to sb; pchać się drzwiami i oknami crowd; wyważać otwarte drzwi state l. prove the obvious; za zamkniętymi drzwiami behind closed doors; rozprawa przy drzwiach zamkniętych in camera trial; obrady przy drzwiach otwartych open session; polityka otwartych drzwi open door policy; chodzić od drzwi do drzwi go door-to-door, beg; za drzwi! out!; nie kładź palca między drzwi it's none of your business; don't interfere in someone else's business; drzwi jednoskrzydłowe single door; drzwi dwuskrzydłowe double doors; drzwi obrotowe revolving door; drzwi rozsuwane sliding door; drzwi wahadłowe swing door; dwoje/troje drzwi two/three doors.

- zgiąć nogę w kolanie to bend one’s leg at the knee

- ćwiczenie wykonać na lekko zgiętych nogach bend your knees slightly when doing this exercise

- rozprostować zgięte plecy to straighten one’s bent back

- wiatr zginał gałęzie the wind bent the branches

- zgiąć się do przodu/do tyłu to bend forward a. to stoop/to bend backwards

- zgiąć się w pół a. we dwoje to bend double, to double up

- zgiąć się w kabłąk a. pałąk to arch one’s back

- zgiąć się pod ciężarem plecaka to bend a. bow under the weight of one’s rucksack

- drut łatwo się zginał the wire bent easily

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- przednie/tylne nogi front legs a. forelegs/hind legs

- złamać nogę to break one’s leg

- skręcić nogę w kostce to sprain one’s ankle

- założyć nogę na nogę to cross one’s legs

- siedzieć ze skrzyżowanymi nogami to sit cross-legged

- chwiać się na nogach to stagger

- ledwo a. z trudem trzymać się na nogach to be about to collapse

- trzymać a. utrzymywać się na nogach to keep one’s balance

- nie zdołał a. nie umiał utrzymać się na nogach he lost his balance

- nogi ugięły się pode mną/pod nią I/she went weak at the knees

- iksowate nogi a. nogi w iks knock knees

- mieć iksowate nogi to be knock-kneed

- palce u nóg toes

- deptać komuś po nogach w tańcu to tread a. step on sb’s toes while dancing

- powłóczyć nogami to drag one’s feet

- stolik/taboret na trzech nogach a three-legged table/stool

- stół na jednej a. o jednej nodze a pedestal table

- zawsze byłem noga z matmy I’ve always been a duffer at maths

- postąpił jak noga he blew it pot.

- □ noga wykroczna Sport back leg

- noga wypadowa Sport leading foot

■ do góry nogami topsy-turvy, upside down

- świat przewrócony do góry nogami a topsy-turvy world

- przewrócić wszystko do góry nogami to turn everything upside down

- noga! a. do nogi! (do psa) heel!

- chodzić przy nodze a. za nogą [pies] to walk a. follow at a. to heel

- do nogi a. co do nogi to the last person

- wystrzelali wszystkich co do nogi they wiped out all of them

- na drugą nogę! pot. let’s drink another one

- na jednej nodze on a. at the double

- w nogach łóżka a. posłania at the foot of the bed

- w nogę [iść, maszerować] in step

- w nogi! run for it!

- dać nogę pot. to leg it pot.

- dali nogę z ostatniej lekcji they bunked off GB pot. a. played hook(e)y from US pot. the last period

- trzecia noga pot., żart. a walking stick

- wziąć nogi za pas to take to one’s heels

- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist a. oppose sth

- być cały dzień a. nieustannie na nogach to be on the go every minute of the day a. without a break

- być jedną nogą w grobie a. na tamtym świecie to be at death’s door, to be on one’s last legs; to have one foot in the grave pot., żart.

- być na ostatnich nogach pot. to be worn to a frazzle pot.

- robić coś na ostatnich nogach to do sth with one’s last strength

- być od świtu a od rana na nogach pot. to be on the run since first light

- iść a. wlec się noga za nogą to drag one’s feet

- iść w nogi [alkohol] to make walking difficult

- lecieć a. padać a. walić się z nóg to be collapsing from exhaustion; to be ready to drop pot.

- ledwo powłóczyć nogami a. wlec nogi za sobą to be on one’s last legs

- (ze zmęczenia) ledwo a. z trudem trzymał się na nogach (being so tired) he could barely stand

- mieć dobre nogi to be a good walker

- nakryć się nogami pot. to fall (down) on one’s back

- nie móc ruszyć ręką, ani nogą to be too tired to stir

- padać a. rzucać się komuś do nóg (na znak czci, wdzięczności) to fall a. drop a. sink to one’s knees before sb; (na znak pokory, oddania) to bend a. bow the a. one’s knee to sb

- podciąć komuś nogi [silne wrażenia, emocje] to make sb weak at the knees; (spowodować upadek) to trip sb (up)

- podstawić komuś nogę (spowodować upadek) to trip sb (up); (zaszkodzić) to trip sb up

- porwać się a. zerwać się a. skoczyć na równe nogi to jump a. leap to one’s feet

- postawić kogoś na nogi (finansowo) to provide sb with a firm financial footing; (zdrowotnie) to make sb feel good again

- schodzić a. uchodzić nogi do kolan to be exhausted by walking

- stanąć mocno na nogach (zdrowotnie) to be back on one’s feet; (finansowo) to establish oneself on a firm financial footing

- stanąć na własnych nogach to stand on one’s own (two) feet

- ściąć a. zwalić a. zbić kogoś z nóg (pozytywnie) to sweep sb off their feet; (negatywnie) to knock sb off their feet

- tracić grunt pod nogami (w konfliktowej sytuacji) to lose ground

- traktować kogoś per noga a. per nogam to treat sb in a scornful way

- wstać lewą nogą pot., żart. to get out of bed on the wrong side

- wyciągać nogi pot. (iść szybciej) to walk with long strides

- wyciągnąć nogi pot. (umrzeć) to cash in one’s chips pot., to turn up one’s toes pot.

- zmienić nogę to fall into step

- zmylić nogę to break step

- jesteśmy już/jeszcze jedną nogą na wakacjach our thoughts are already/still on holidays

- jesteś tu z nami tylko jedną nogą you’re here with us merely physically but your thoughts are elsewhere

- moja/jego noga więcej tu nie postanie I/he will never set foot in this place again

- noga się mu/mi powinęła his/my luck has run out

- nogi mu/jej odjęło przest. his/her legs are paralysed

- nogi odmawiają mi posłuszeństwa my legs fail me

- nogi same ją/jego niosą she/he walks effortlessly

- nogi wrosły jej w ziemię she was petrified

- wyjść a. wyjechać skądś nogami do przodu pot. (umrzeć) to turn up one’s toes

- ziemia a. grunt usuwa mi/nam się spod nóg I am/we are finding myself/ourselves in a precarious situation

- żywa noga stąd nie ujdzie no one will get out of here alive

- kłamstwo ma krótkie nogi przysł. (the) truth will out przysł.

- kto nie ma w głowie, ten ma w nogach pot. forgetful people waste more time

- ręka rękę myje, noga nogę wspiera przysł. you scratch my back and I’ll scratch yours przysł.

- błędne/bystre/zamglone/żywe oczy wild/sharp/hazy/lively eyes

- brązowe/piwne/szare/zielone oczy brown/hazel/grey/green eyes

- dwoje a. oboje oczu a pair of eyes

- głęboko osadzone oczy deep-set eyes

- podbite/podsinione oczy black-ringed/livid eyes

- przekrwione/skośne/wpadnięte/wyłupiaste/wypukłe oczy bloodshot/slanting/sunken/bulging/protruding eyes

- łzy napływają a. nabiegają komuś do oczu tears are welling up in sb’s eyes

- oczy komuś zachodzą łzami tears flow into sb’s eyes

- łzy zakręciły się komuś w oczach tears rolled in sb’s eyes

- męczyć a. wytężać a. wysilać oczy to strain one’s eyes

- mrużyć oczy to squint

- otwierać/zamykać oczy to open/to close one’s eyes

- skierować a. obrócić oczy na kogoś/na coś to direct one’s eyes at sb/sth

- wodzić za kimś/czymś oczami a. śledzić kogoś/coś oczami to follow sb/sth with one’s eyes

- tkanina w kolorowe oka polka-dot fabric

- oka na a. w rosole drops of fat in the broth

- stać na oku to bow watch

□ argusowe oczy książk. Argus-eyed look

- kocie oczy Techn. catseyes

- kocie oko Miner. cat’s eye

- magiczne oko Radio, Techn. magic eye

- oko cyklonu Meteo. eye of the storm, storm centre

- oko opatrzności Relig. (symbol opatrzności) the Eye of Providence

- pawie oko (wzór na piórach pawia) peacock’s eye

- tygrysie oko Miner. tiger(’s)-eye

- wole oczy Archit. (ornament) bullseye a. bull’s-eye ornament

- wole oko Archit. bullseye a. bull’s-eye window

■ sokole oko eagle eye

- o sarnich oczach doe-eyed

- szklane oczy (chorobliwe) glazed a. shiny eyes; (o tępym spojrzeniu) glassy a. glazed eyes

- świdrowate oczy przest. piercing eyes

- bez zmrużenia oka a. oczu without batting an eye(lid)

- być czyimś okiem i uchem to be sb’s eyes and ears

- być/pozostawać/uczyć się pod czyimś okiem to be under sb’s tutelage

- cieszyć a. nęcić a. przyciągać a. przykuwać a. rwać a. wabić oczy a. oko to please the eye

- rzucać się a. bić a. uderzać w oczy to be blatant

- dawać po oczach pot. to blind, to dazzle

- dla czyichś pięknych oczu a. na piękne oczy for sb’s pretty face

- dobrze/źle jemu/jej z oczu patrzy he/she has a kind/a forbidding look in his/her eyes

- dwoi a. troi się mu w oczach he sees double/triple

- iść a. pójść gdzie a. dokąd oczy poniosą a. zaprowadzą to go and never look back

- jak a. gdzie okiem sięgnąć a. oko sięga as far as the eye can see

- mieć ciemne plamy przed oczami to see spots before one’s eyes

- pociemniało mu a. zrobiło mu się ciemno przed oczami he saw spots before his eyes

- leźć a. włazić komuś w oczy pot. to nag sb pot., to get in sb’s way pot.

- mieć dobre a. bystre oko a. oczy (być spostrzegawczym) to have observant eyes; (mieć dobry wzrok) to have good a. sharp eyes

- mieć kocie oczy to have cat’s eyes

- mieć kogoś/coś na oku a. mieć oko na kogoś/coś to keep an eye a. a sharp eye on sb/sth

- mieć kogoś/coś przed oczami to have sb/sth before one’s (very) eyes

- stoją mi przed oczami I have them before my very eyes

- mieć oczy (szeroko) otwarte to keep one’s eyes open a. skinned, to keep one’s weather eye (on sth)

- mieni się mi/jemu/jej w oczach a. świat/wszystko mi/mu/jej mieni się w oczach I see/he sees/she sees spots

- mówić a. powiedzieć a. wygarnąć komuś coś prosto w oczy to say sth in sb’s face

- na czyichś oczach before a. in front of a. under sb’s (very) eyes

- na oko more or less

- napawać a. paść a. sycić oczy czymś a. widokiem czegoś/kogoś to feast one’s eyes on sth/sb

- nie móc oderwać oczu od kogoś/czegoś to have one’s eyes riveted to sb/sth

- nie śmieć spojrzeć komuś w oczy a. nie śmieć pokazać się komuś na oczy to not be able to look sb in their eyes a. face

- nie wiedzieć, gdzie oczy podziać a. schować książk. to not know where to look

- nie wierzyć a. nie dowierzać (swoim a. własnym) oczom to not believe one’s own eyes

- obserwować coś/patrzeć na coś kątem oka to watch/to see sth out of a. from the corner of one’s eye

- oczy się mu/jej kleją a. zamykają his/her eyelids are drooping

- oczy się mu/jej świecą a. śmieją do kogoś/czegoś his/her eyes shine a. are shining at sb/sth

- oczy wychodzą a. wyszły a. wyłażą a. wylazły mu/jej na wierzch a. z orbit (ze strachu) his/her eyes bulge(d) from his/her head a. sockets; (ze zdziwienia) his/her eyes pop(ped) out on stalks

- oczy zachodzą mu/jej mgłą a. mgła przysłania a. zasłania a. zasnuwa mu/jej oczy his/her eyes get hazy, his/her sight gets blurred

- oko mu/im zbieleje this will knock him/them out

- otworzyć oczy to wake

- otworzyć szeroko oczy a. zrobić duże a. wielkie oczy a. wybałuszyć a. wytrzeszczyć oczy to goggle

- patrzeć a. spoglądać a. zerkać spod a. kątem oka to look (at sth) out of a. from the corner of one’s eye

- pilnować a. strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie a. jak źrenicy oka to guard sth with one’s life

- podnieść a. wznieść oczy to lift a. raise one’s eyes

- postawić oczy w słup to cast up one’s eyes in astonishment

- patrzeć krzywym a. złym okiem na kogoś/coś to frown (up)on sb/sth, to look askance at sb/sth

- przeszyć a. prześwidrować a. przewiercić kogoś oczami to look at sb piercingly

- przewracać oczami a. wywracać oczy a. oczami to roll one’s eyes

- robić (do kogoś) słodkie oczy pot. to cast a. to make sheep’s eyes (at sb)

- robić coś dla (ludzkiego) oka a. dla ludzkich oczu to keep up appearances

- zrobić a. puścić do kogoś (perskie) oko to wink at sb

- rozmawiać/spotkać się z kimś w cztery oczy to talk/to meet with sb face to face a. tête-à-tête

- skakać a. rzucać się komuś do oczu to fly at sb’s throat

- spojrzeć niebezpieczeństwu/prawdzie/śmierci (prosto) w oczy to face the danger/truth/death

- spotkać się a. stanąć a. znaleźć się z kimś/z czymś oko w oko to be eyeball to eyeball with sb/sth

- spuścić a. opuścić oczy to lower one’s eyes

- stracić kogoś/coś z oczu a. z oka to lose sight of sb

- strzelać oczami (rzucać wesołe spojrzenia) to cast happy glances; (lękliwie zerkać) to cast anxious glances

- szukać oczami kogoś/czegoś to look about for sb/sth

- ścigać a. gonić kogoś/coś oczami to follow sb with one’s eyes

- w czyichś oczach in sb’s eyes

- w oczach rapidly

- zmieniać się w oczach to change overnight

- urosnąć w oczach (dziecko) to shoot up

- w żywe oczy blatantly

- kłamać w żywe oczy to lie through one’s teeth, to tell brazen lies

- widoczny gołym okiem visible to the naked eye

- widzieć a. zobaczyć coś a. przekonać się o czymś na własne a. swoje oczy to see sth with one’s own eyes

- widzieć coś oczami a. oczyma duszy a. wyobraźni to see sth in one’s mind’s eye

- wisieć oczami na kimś/czymś to fix one’s eyes on sb/sth, to glue one’s eyes to sb/sth

- wpaść komuś w oko to catch one’s fancy; (zwrócić uwagę) to catch sb’s eye

- wykłuwać komuś oczy czymś to fling sth in sb’s face

- wypatrywać (sobie) za kimś/czymś oczy to look out for sb/sth

- z zamkniętymi a. zawiązanymi oczami (z łatwością) with one hand (tied) behind one’s back; (trafić gdzieś) with one’s eyes closed

- (po)za oczami behind sb’s back

- zamknąć oczy książk., euf. to pass away, to breathe one’s last (breath)

- zamykać a. przymykać a. (przy)mrużyć na coś oczy to turn a blind eye to sth

- zejść komuś z oczu to get out of sb’s sight

- zginąć a. zniknąć komuś z oczu to vanish from sb’s sight

- oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye, a tooth for a tooth

- co z oczu, to z serca a. z myśli przysł. out of sight, out of mind

- czego oko nie widzi a. oczy nie widzą, tego sercu nie żal przysł. what the eye doesn’t see, the heart doesn’t grieve (over)

- pańskie oko konia tuczy przysł. the master’s eye makes the horse fat

- popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by żarło przysł. sb has eyes bigger than their stomach

- wystąpić z kontrą to raise an objection

- spotkać się z kontrą to encounter opposition

- zagrać z kontry to counter-attack

- kontra z prawej/z lewej ręki a right/left counterpunch

- zgłosić kontrę to double

- oklepany schemat: poeta kontra tłum filistrów a hackneyed theme: a poet versus a horde of philistines

- rozum kontra uczucie thought versus feeling

■ pro i kontra the pros and cons

- rozważył wszystkie pro i kontra he considered all the pros and cons

- argumenty pro i kontra the arguments for and against

- dowody nie świadczyły ani pro, ani kontra the evidence didn’t suggest anything either way

* * *

Gen.pl. nóg

1. (= kończyna dolna) leg; do nogi! here!, come!; w nogi! run!; do nogi broń! ground arms!; kula u nogi ball and chain, albatross; do góry nogami upside down; na jednej nodze (= szybko) on the double; co sił w nogach as fast as one's legs can carry one; ktoś kuty na cztery nogi a sly old fox; brać nogi za pas take to one's heels; bronić się przed czymś rękami i nogami fight sth tooth and nail; być (od rana) na nogach to be one one's feet (all day); być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; dać nogę pot. make tracks; iść noga za nogą walk at a snail's pace; lecieć l. padać z nóg be on one's last legs; mieć iksowate nogi be bowlegged; nakryć się nogami pot. (= przewrócić się) take a tumble, fall head over heels; poczuć grunt pod nogami feel on solid ground; tracić grunt pod nogami be out of one's depth; podstawić komuś nogę trip sb up; postawić kogoś na nogi get l. put sb on his l. her feet; powłóczyć nogami shuffle one's feet; przewrócić coś do góry nogami (= rozrzucić bezładnie) turn sth upside down; rzucać komuś kłody pod nogi put a spoke in sb's wheel; stanąć na nogi l. nogach (= dorobić się) stand on one's feet (again); (= wyzdrowieć) get back on one's feet; ściąć kogoś z nóg knock sb off his l. her feet; traktować kogoś per noga żart. not give sb an ounce of respect; wstać lewą nogą get up on the wrong side of the bed; wyciągać nogi pick up one's pace; wyciągnąć nogi (= umrzeć) kick the bucket; wybić co do nogi kill every last one; choroba ścięła go z nóg he was off his feet with an illness; moja noga tu więcej nie postanie I'll never set foot here again; noga mu się powinęła (= przewrócił się) he tripped over himself; (= popełnił błąd) he slipped up; nie czuję nóg my legs are failing me.

2. (= stopa) foot.

3. ( część sprzętu) foot; w nogach łóżka at the foot of the bed.

4. pot. (= niedołęga) twerp, goof; noga z chemii sb hopeless at chemistry.

- pół jabłka half an apple

- pół litra/metra half a litre/metre

- pół godziny half an hour

- wrócę za pół godziny I’ll be back in half an hour

- pół tuzina half a dozen, a half dozen

- osiem i pół eight and a half

- dwa i pół tysiąca two and a half thousand

- trzy i pół kilograma/mili three and a half kilogram(me)s/miles

- pracować na pół etatu to work half normal hours, to work part time

- weź pół szklanki mąki take half a cup of flour

- sprzedał mi to za pół ceny he let me have it at half price

- pół czarnej pot. a small (cup of) black coffee

- pół miasta half (of) the town

- zmarnował pół życia he wasted half of his life

- pół dnia biegała po mieście she spent half a day running around town

- pół do drugiej/trzeciej half past one/two

- spotkajmy się o pół do ósmej let’s meet at half past seven

- woda sięgała mu do pół łydki the water came halfway up his legs

- miał marynarkę sięgającą do pół uda his jacket reached halfway down his thighs

- przerwać w pół zdania a. słowa to stop in mid-sentence

- przerwać komuś w pół zdania a. słowa to cut sb off a. interrupt sb in mid-sentence

- jest pół Polakiem, pół Niemcem he’s half Polish and half German

- pół kobieta, pół ryba half woman, half fish

- pół czytał, pół drzemał he was half reading, half dozing

- na pół ugotowany/wykończony half-cooked/half-finished

- na pół przytomny half-conscious, semi-conscious

- na pół poważna uwaga a half-serious comment a. remark

- była na pół rozebrana she was half-undressed

- głosy rozłożyły się pół na pół the votes were split half-and-half

- podzielmy się pół na pół let’s go fifty-fifty pot.

■ w pół drogi [zatrzymać się, zawrócić] halfway, midway

- mieszka w pół drogi między apteką a kinem he lives halfway between the chemist’s and the cinema

* * *

* * *

indecl. half; trzy i pół metra three and a half meters; podzielić coś na pół divide sth into two, halve sth; przerwać komuś w pół słowa cut sb short; zawrócić w pół drogi turn back half-way; jest pół do drugiej it's half past one, it's one thirty; poproszę pół czarnej half a cup of black coffee, please; pół żartem, pół serio half jokingly, half seriously; z tym jest pół biedy this is not much of a problem; pół biedy, że..., ale... the problem is not that..., but...; na pół suche włosy half dry hair.

* * *

Gen.pl. den

1. (naczynia, morza, doliny) bottom; (morza, rzeki, jaskini, doliny) floor; (jeziora, rzeki, morza, doliny) bed; na dnie morza at the bottom of the sea; podwójne dno double bottom; ( ukryte dno) false bottom; iść na dno żegl. sink (to the bottom), go down l. under; wypić coś do dna drink sth up, drink l. drain sth to the dregs l. lees.

2. anat. fundus; dno oka (ocular) fundus, background of the eye.

3. pot. przen. (= beznadzieja) (kompletne l. totalne l. zupełne) dno pot. the pits.

4. dno kwiatowe bot. flower cup l. bottom.

5. ( w zwrotach) bez dna bottomless; do dna! bottoms up!; stoczyć się na (samo) dno reach rock-bottom l. the bottom; na (samym) dnie ( społeczeństwa) down (and out); odbić się od dna bounce back; worek bez dna ( o osobie) maw; być na dnie rozpaczy plumb the depths of despair.

- zgiąć się w pałąk to bend double

* * *

Gen. -a

1. (= kabłąk) bail, bow; zgiąć się w pałąk arch one's back.

2. (= pantograf) pantograph.

3. (= garda) (hilt-)guard.

- głęboka blizna przechodząca mu przez czoło a deep scar stretching across his forehead

- chmury ciągnące się od Skandynawii, przez Morze Północne po Wyspy Brytyjskie clouds stretching from Scandinavia across the North Sea as far as the British Isles

- przejść przez jezdnię to cross the street, to go across the street

- przeskoczyć przez strumyk to jump over a. across a stream

- sweter przerzucony przez oparcie krzesła a jumper thrown over the back of a chair

- wejść/wyskoczyć przez okno to come in through/jump out of the window

- przeciskać się przez tłum to push one’s way through the crowd

- brnąć przez śnieg to plough through the snow

- usłyszeć jakiś hałas przez ścianę to hear some noise through the wall

- most przez Wisłę a bridge across a. over the Vistula

- pociąg do Kolonii przez Poznań i Hanower a train to Cologne via Köln a. passing through Poznań and Hanover

- torba z paskiem przez ramię a bag with a shoulder strap

- okno przez całą szerokość ściany a window covering the entire width of the wall

- mieszkali przez podwórko they lived across the courtyard

- nocowaliśmy przez ścianę we slept in adjacent rooms

- przejść pomyślnie przez egzamin to pass a. get through an exam

- przejść przez piekło przen. to go through hell przen.

- przez dwa dni/trzy lata for two days/three years

- przez chwilę for a moment

- przez jakiś czas for some time

- przez cały czas all the time

- przez cały dzień/rok all through the day/year, throughout the day/year

- pracować przez całą noc to work all through the night a. the whole night (through)

- skończę tłumaczenie przez niedzielę/maj I’ll finish the translation over Sunday/during May

- dom zniszczony przez pożar a house destroyed by fire

- zakazany przez prawo forbidden by law

- został ukąszony przez węża he was bitten by a snake

- przez telefon [rozmawiać] on the phone; [poinformować] over the phone

- transmitowany przez radio/telewizję broadcast a. transmitted on the radio/on television

- pić sok przez słomkę to drink juice through a. with a straw

- napisać coś przez kalkę to make a carbon copy of sth

- prasować spodnie przez mokrą szmatkę to iron a pair of trousers through a damp cloth

- uczcili pamięć zmarłych przez powstanie they paid tribute to the dead by rising from their seats

- głosowali przez podniesienie ręki they voted by a show of hands

- słowo „chirurg” pisze się przez „ch” the word ‘chirurg’ is spelt with a ‘ch’

- przez niedopatrzenie/nieuwagę through a. out of negligence/carelessness

- przez złośliwość out of malice

- przez pomyłkę/przypadek by mistake/accident

- przez kogoś because of a. through sb

- przez niego złamałem sobie nogę because of a. thanks to iron. him I broke my leg

- to wszystko przez ciebie/przeze mnie it’s all your/my fault, it’s all because of you/me

- przez to because of that

- miał krótszą jedną nogę i przez to lekko utykał he had one leg shorter than the other and because of that he had a slight limp

- przez to, że… through the fact that…, because…

- straciliśmy mnóstwo pieniędzy przez to, że mu uwierzyliśmy we lost a lot of money, all because we trusted him

- rozmawiać przez tłumacza to speak through an interpreter

- zarezerwować hotel przez biuro podróży to book a hotel through a travel agent

- poznałem przyszłą żonę przez Roberta I met my wife through Robert

- list wysłano przez gońca the letter was sent by messenger a. through a messenger

- przez pierwiastki ciężkie rozumiemy pierwiastki cięższe od wodoru by heavy elements we undertstand elements heavier than hydrogen

- co przez to rozumiesz? what do you understand by that?

- co chcesz przez to powiedzieć what do you mean by (saying) that?

- podziel/pomnóż sumę przez 5 divide/multiply the sum by 5

- Domaniewska 7/9 (siedem łamane przez dziewięć) 7-9 (seven to nine) Domaniewska Street

* * *

prep +acc

1) ( na drugą stronę) across

2) ( poprzez) through

3) ( ponad) over

4) ( za pomocą)

5) ( czas trwania) for

6) ( z powodu)

7) ( w konstrukcjach biernych) by

8) ( w działaniach arytmetycznych)

* * *

+ Acc.

1. (= poprzez) (śnieg, okno, bramę, ścianę) through.

2. (= w poprzek) (ulicy, rzeki) across.

3. ( podróżować) through, via; lot przez Berlin flight via Berlin.

4. (= przy pomocy, za pomocą) through, over; przez Internet through l. over the Internet; przez kolegę through a friend; przez telefon/radio over the phone/radio.

5. (= nad) ( przeskoczyć) over; przeskoczyć przez coś jump l. leap over sth.

6. (= w ciągu) for, during, over; przez minutę/tydzień/miesiąc for a minute/week/month; przez całą noc throughout the night; przez przerwę/weekend during l. over the break/weekend.

7. przez kogoś (= z powodu) because of sb; (= z winy) through sb's fault; to się stało przez niego it happened because of him, it happened through his fault.

8. ( sprawca) by; napisany przez Kowalskiego written by Kowalski; dobrze traktowany przez nauczycieli well treated by teachers.

9. ( w działaniach arytmetycznych) by; podziel to przez dwa divide it by two; trzeba pomnożyć powierzchnię podstawy przez wysokość you need to multiply the area of the base by the height.

10. przez przypadek by accident; mówić przez sen speak in one's sleep; co przez to rozumiesz? what do you mean by this?; to się pisze przez u it's spelled with a „u”.

- długi/równy/zwarty szereg a long/neat/dense row

- pojedynczy/podwójny szereg a single/double row

- stać szeregiem a. w szeregu to stand in a line

- stanąć w szeregu to line up

- wystąpić z szeregu to step out of line, to put oneself forward

- stanąć a. znaleźć się z kimś w jednym szeregu (poprzeć kogoś) to back sb up; (dorównać komuś) to get next to sb

- szereg logiczny a logical sequence

- wstąpić w szeregi armii to join the ranks

- walczył w szeregach Armii Krajowej he fought in the ranks of the Home Army

- szeregi partyjne/związkowe party/trade union ranks

- szeregi robotnicze/chłopskie workers’/peasants’ ranks

- wykluczyć kogoś z szeregów (organizacji) to expel sb from the ranks of an organization

- zwierać szeregi to close ranks

- □ szereg dwumianowy a. dwumienny Mat. binomial series

- szereg geometryczny Mat. geometrical series

- szereg harmoniczny Mat. harmonic progression

- szereg homologiczny Chem. homologous series

* * *

* * *

1. (= rząd) row; szeregi ( wojskowe) ranks; służyć w szeregach piechoty serve in the infantry; ustawić się w szeregu line up; stanąć z kimś w jednym szeregu line up with sb.

2. (= duża liczba) (a) number, (an) array ( czegoś of sth); szereg zdarzeń/dni a number of incidents/days; szereg informacji a lot of information; przez szereg lat many years in a row.

3. mat. series.

- pokój bawialny przest. a drawing room

- pokój stołowy a. jadalny a dining room

- pokój sypialny a bedroom

- pokój śniadaniowy a breakfast room

- pokój dzienny a living a. day room

- pokój dziecinny (dla niemowlęcia) a nursery; (dla starszego dziecka) a children’s room

- pokój gościnny a guest room, a spare room

- pokój nauczycielski a staffroom

- pokój do pracy a workroom; a den pot.

- pokój cichej nauki a study room GB, a study hall US; a prep room GB pot.

- pokój biurowy/hotelowy an office/a hotel room

- pokój sublokatorski a rented room; digs GB pot.

- pokój frontowy/od podwórka a front/back room

- pokój z balkonem a room with a balcony

- pokój z widokiem (na morze) a room with a view (of the sea)

- pokój jednoosobowy/dwuosobowy a single/double (room)

- pokój umeblowany/nieumeblowany a furnished/an unfurnished room

- pokój z kuchnią a one-roomed flat with a kitchen

- pokój z łazienką a room with an en suite (bathroom)

- pokój do wynajęcia a room to let

- „pokoje do wynajęcia” ‘rooms to let’

- „wolne pokoje (do wynajęcia)” ‘Rooms to let’, ‘Vacancies’

- „wolnych pokoi brak” ‘No Vacancies’

- szukam pokoju do wynajęcia I’m looking for lodgings

- wynajmować pokój u kogoś to take lodgings with sb

- chodzić po pokoju to walk round a room

- wejść do pokoju to enter a room

- zamknąć się w swoim pokoju to lock oneself in one’s room